Panele fotowoltaiczne - budowa, zasada działania, moc. Wszystko o fotowoltaice!

Wybierając panele, musimy zwrócić uwagę na:

• Moc ogniw - należy dokładnie obliczyć, jaka moc paneli pokryje nasze zapotrzebowanie energetyczne.
• Efektywność - im lepsza, tym droższe ogniwa, ale lepiej jest zainwestować w sprzęt, który od razu spełni nasze wymagania.
• Wielkość paneli - standardowo szerokość ogniw wynosi około 100 cm, a długość około 170-200 cm (wymiary dostępnych na rynku paneli są do siebie zbliżone).
• Wagę - im cięższe panele, tym mocniejszej konstrukcji wspornej potrzebują. Dodatkowo zawsze należy sprawdzić, czy w przypadku montażu paneli na dachu domu obciążenie nie będzie zbyt duże.
• Producenta - musi to być sprawdzona firma, produkująca dobrej jakości panele.

Panele fotowoltaiczne - obliczanie mocy instalacji

Ogniwa muszą posiadać moc dopasowaną do potrzeb danego gospodarstwa domowego. Zbyt duża moc to niepotrzebne straty energii (nadwyżki wędrują do zakładu energetycznego i nieodebrane przepadają). Za mała moc będzie wiązała się z koniecznością pobierania brakującej energii z zakładu, co daje mniejsze oszczędności na prądzie oraz dłuższy okres zwrotu inwestycji. Aby obliczyć moc instalacji fotowoltaicznej, należy skorzystać ze specjalnego wzoru: kWp = (Ek*a + Ek*b/upust) / uzysk.

Ek to ilość zużywanej rocznie energii, “a” to udział bieżącej konsumpcji własnej, a “b” to udział ilości energii oddanej do sieci. Upust w przypadku instalacji wynosi do mocy 10 kW - 0,8 za 1 kWh. Z kolei uzysk określa roczną produkcję energii z 1 kWp zainstalowanej mocy przez instalację.

Jak podłączyć panele fotowoltaiczne?

Nigdy nie powinno się samodzielnie podłączać paneli. Tylko sprawdzony i rzetelny instalator wie, jak nie uszkodzić ogniw ani dachu podczas montażu. Poza tym właściwy sposób instalacji wpływa na bezpieczeństwo rodziny. Od dobrej instalacji zależy także maksymalizacja wydajności fotowoltaiki. Wszystkie panele posiadają zestaw parametrów mechanicznych i elektrycznych, które definiują warunki sposobu montażu. Można je znaleźć w karcie katalogowej i na tabliczce znamionowej umieszczanej z tyłu każdego ogniwa.

Trzeba też pamiętać, że techniczny montaż ogniw to nie wszystko. Należy jeszcze przyłączyć instalację fotowoltaiczną do sieci. Koszty tego działania ponosi operator sieci energetycznej. W tym przypadku wystarczy zgłosić chęć przyłączenia i umówić się na spotkanie z przedstawicielem operatora. Fotowoltaika o mocy do 50 kW nie wymaga uzyskiwania pozwolenia na budowę.
Jak ustawić panele fotowoltaiczne?

Panele mogą zostać zainstalowane zarówno na dachu, jak i na gruncie (na specjalnej konstrukcji wsporczej). W przypadku osadzenia instalacji na gruncie moduły ustawia się w układzie poziomym albo pionowym. Oczywiście najprościej jest zainstalować ogniwa na dachu skośnym, ponieważ zazwyczaj spadziste dachy w nowych budynkach posiadają odpowiednie dla fotowoltaiki kąty nachylenia. Kąt nachylenia paneli powinien wynosić 35-40° (w przypadku ogniw skierowanych na południe, co zapewnia największe uzyski energetyczne). Jeśli kąt nachylenia będzie mniejszy bądź większy, to ograniczy energię wytwarzaną przez moduł.

Nie każdy dom posiada jednak skośny dach. O ile o kąt nachylenia można zadbać za pomocą odpowiedniej konstrukcji, o tyle instalacja paneli na dachu płaskim wymaga wcześniejszego badania statyki dachu. To potwierdzi możliwość zainstalowania dodatkowego ciężaru. Gdyby okazało się, że dach może nie wytrzymać ciężaru paneli, trzeba szukać innych rozwiązań - czyli fotowoltaiki na gruncie albo na… południowej elewacji domu. Istotnym jest, aby zajmowany przez panele obszar nie był zacieniony przez drzewa lub inne budynki. Fotowoltaikę można ukierunkować na wszystkie strony świata, ale ogniwa ustawione na północ będą mniej efektywne (spadek efektywności w porównaniu do południowej strony wynosi nawet 25%).

Jak wybrać najlepsze panele fotowoltaiczne?

Warto zwrócić uwagę na maksymalną wydajność paneli (im większa, tym lepiej) oraz na gwarancję mocy od producenta (im dłuższa, tym bardziej producent jest pewny swojego wyrobu). Ogromne znaczenie ma także moc paneli - indywidualne zapotrzebowanie energetyczne najlepiej obliczyć ze specjalistą. Jeśli moc, wydajność oraz wszelkie gwarancje będą wydawały się być “w porządku”, to koniecznie należy jeszcze sprawdzić opinie o wybranym produkcie. Trzeba przy tym brać pod uwagę dwa głosy: klientów, którzy niedawno zainstalowali panele od wybranej firmy oraz klientów, którzy posiadają już konkretne ogniwa od dłuższego czasu (kilku lat).

Nie warto podpisywać umowy na instalację podczas pierwszego spotkania ze sprzedawcą. Zakup paneli to poważna inwestycja, która wiąże się nie tylko z ograniczeniem kosztów zużycia energii, ale przede wszystkim z bezpieczeństwem. Dobrej jakości oraz prawidłowo zainstalowane ogniwa będą dobrze spełniać swoje zadanie, w innym wypadku - będą potencjalnym niebezpieczeństwem dla rodziny. Dlatego ten zakup należy przemyśleć, nie kupując paneli pod wpływem emocji.

Panele fotowoltaiczne - dostępne dofinansowania

Fotowoltaika w perspektywie lat pozwala na duże oszczędności, ale jednocześnie wymaga sporej inwestycji. To może zniechęcać niektóre osoby. Jednak obecnie dostępne programy dofinansowań skutecznie mogą zmienić to nastawienie. Dzięki dofinansowaniom można obniżyć koszt instalacji nawet o 30%. Najbardziej popularnym programem, który zawiera w sobie dotacje na fotowoltaikę, jest Mój Prąd. To rządowy program, w którym beneficjentami są właściciele i współwłaściciele domów jednorodzinnych, ponoszący koszty związane z montażem instalacji fotowoltaicznej. Obecnie trwają prace nad trzecią edycją tego programu. Planowany jest nowy nabór wniosków na początek lipca 2021 roku i potrwa do 20 grudnia (lub do momentu wyczerpania dostępnych środków).

Wnioski należy składać przez internet na oficjalnej stronie programu Mój Prąd. Oprócz wniosku od potencjalnych beneficjentów wymagane są potwierdzenia poniesionych kosztów (np. faktury, paragony). Według aktualnych założeń programu można uzyskać dofinansowanie w formie dotacji w wysokości do 50% poniesionych kosztów (ale nie więcej niż 5 tys. zł na jedno przedsięwzięcie). Dotychczas Mój Prąd odnosił się tylko do fotowoltaiki, ale w nowej edycji zostanie mocno rozszerzony.

Innym przedsięwzięciem, które zawiera w sobie m.in. dotacje na fotowoltaikę, jest program Czyste Powietrze. Kierowany jest do właścicieli budynków, którzy ponoszą wydatki związane z termomodernizacją domu. Wymagania dotyczące beneficjentów są bardzo szczegółowe. Dotację mogą otrzymać osoby fizyczne, których przeciętny miesięczny dochód na jednego członka ich gospodarstwa domowego nie przekracza kwoty 1400 zł (w gospodarstwie jednoosobowym) lub 1960 zł (w wieloosobowym). Wnioski o dofinansowanie na fotowoltaikę należy składać do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania funduszu (WFOŚiGW). W ramach programu Czyste Powietrze można otrzymać do 50% zwrotu poniesionych kosztów (nie więcej niż 5000 zł).

Jeszcze innym sposobem na zwrot kosztów instalacji jest odliczenie fotowoltaiki od podatku. Ta ulga podatkowa została wprowadzona 1 stycznia 2019 roku. Dotyczy podatników rozliczających się za pomocą PIT 37, PIT 36 i PIT 2. Maksymalna kwota ulgi termomodernizacyjnej dla jednego podatnika wynosi 53 000 złotych (w ramach poniesionych kosztów).

Panele fotowoltaiczne - opinie. Czy warto inwestować w instalację?

Jak najbardziej! Panele fotowoltaiczne to niezależność energetyczna oraz dołożenie swojej “cegiełki” do działań na rzecz ochrony środowiska. Odnawialne źródła energii są kierunkiem, w którym skłania się cały świat. Nie warto zostawać z tyłu! Tym bardziej, że obecnie istnieje tylu producentów (szeroki wybór) oraz tyle programów dofinansowań (łatwość pokrycia części kosztów), że naprawdę warto z tego skorzystać. Opinie użytkowników prawidłowo zainstalowanych instalacji są zawsze bardzo pozytywne.

Ponadto weźmy pod uwagę, że w styczniu 2021 zaczęły obowiązywać nowe stawki na sprzedaż energii dla odbiorców w gospodarstwach domowych. Podwyżki wiązały się z nowymi taryfami za prąd, zatwierdzonymi przez Urząd Regulacji Energetyki. W związku z tym rachunki za prąd ponownie wzrosły - wcześniej ze wzrostem kosztów mieliśmy już do czynienia w 2020 roku. Wiele wskazuje na to, że kolejne podwyżki będą nieuniknione. Tymczasem instalacja fotowoltaiczna to uniezależnienie się od rosnących cen prądu.

Jednak aby koszty fotowoltaiki szybko nam się zwróciły, trzeba najpierw mądrze zainwestować. Mądrze, czyli wybierając jak najmniej zawodnego producenta. Dlatego właśnie nie powinno się podejmować decyzji o zakupie fotowoltaiki na pierwszym spotkaniu ze sprzedawcą. Każdy, kto słyszy, ile w perspektywie lat można zaoszczędzić, chce jak najszybciej zacząć działać - ale pamiętajmy - emocje nie są dobrym doradcą.

Zagrożenia instalacji fotowoltaicznej

Panele fotowoltaiczne są trwałe oraz wydajne, jednak jak każdy sprzęt mogą ulec uszkodzeniu - zwłaszcza, jeśli nieświadomie powodujemy ryzykowne dla działania instalacji sytuacje. 

• Nieprawidłowej instalacji - najlepiej powierzyć to sprawdzonej firmie. Nie jest to praca, którą powinno się wykonywać samodzielnie. Nie można też jej zlecać partnerowi, który jest niesprawdzony. Chodzi w końcu o bezpieczeństwo wszystkich użytkowników domu. Warto też sprawdzić, w jaki sposób przewożone są panele od producenta do magazynu partnera, a także z magazynu do miejsca instalacji. Najbezpieczniejszy sposób ograniczający możliwość mikropęknięć to ułożenie paneli na dłuższym boku
• Wadliwej folii ochronnej na panelach wada może powstać już podczas produkcji ogniw albo w wyniku przypadkowego uszkodzenia podczas montażu). Może dojść także do delaminacji, czyli odklejania się folii ochronnej.
• Przegrzania skrzynki przyłączeniowej instalacji. W jej wyniku może dojść nawet do pożaru.
• Tzw. ślimaczych ścieżek. Można je czasami dostrzec gołym okiem. To mikropęknięcia występują i odbarwienia na panelach. Często pojawiają się na ogniwach słabej jakości już nawet kilka tygodniu po montażu.
• Pękniętych szyb paneli. Grozi to korozją ogniw i obwodów elektrycznych.

Wadliwe bądź zaniedbane panele fotowoltaiczne mają mniejszą wydajność i stanowią realne zagrożenie dla domowników. Dlatego zawsze należy ostrożnie podchodzić do wyboru producenta ogniw, a następnie mocno dbać o całą instalację. Zanim zdecydujemy się na zakup fotowoltaiki, warto porozmawiać z kilkoma firmami i rzetelnie sprawdzić opinie na ich temat. Należy też się dowiedzieć, czy firma, którą wybieramy posiada inwestora, który nie zniknie z rynku w ciągu kilku lat. W razie problemów z panelami powinniśmy mieć możliwość zadzwonienia do producenta i uzyskania od niego pomocy.